menu
Inloggen
Online oefenen
  • Over schrijfwijzer
    • Over de auteur
    • Over het boek
    • Schrijfwijzer voor het onderwijs
  • Taalvragen
    • Top 33 taalvragen
    • Spellingkwesties
    • Verwarwoordenboek
    • Tekstanalyse
    • Vaktermen
    • Videocolleges
  • Schrijfwijzer online
  • Oefeningen

Inleiding Verwarwoordenboek

Dit Verwarwoordenboek is eigenlijk een ontwarwoordenboek. Het gaat om woordparen met een onduidelijk betekenisverschil, zoals afgunst / jaloezie en bloot / naakt. Om woorden met stijlverschil, zoals keuzen / keuzes en kooplieden / kooplui. En om woorden die niet echt verschillen: direct / gelijk / meteen. Het gaat om voorzetsels: gek op, gek met, gek van. Uiteraard gaat het ook om klassiekers als hun / hen, en spellingkwesties als friet / frites en tenslotte of ten slotte.

 

U kunt hier kiezen uit drie tekstjes vooraf: een taalfilosofische inleiding, een ‘creationistische’ beschouwing en een  voorwoord. Nee, over het verschil tussen een inleiding en een voorwoord heb ik nooit een vraag gehad.

Verwarwoordenboek

B
# a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w y z
# a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w y z

baan / laan / pad / steeg / straat / weg

Er is een betekenisverschil.


baan

weg zonder hindernissen
Op de Rijssenhoutse Baan komen geen stoplichten, maar rotondes.


laan

weg met aan beide kanten bomen
Liesje leerde Lotje lopen langs de lange Lindelaan.

 
pad

smalle weg (doorgaans buiten de stad)
Gisteren hebben we een heel eind gewandeld over het Pieterpad.


steeg

smalle weg in de stad (begrensd door muren)
Die smalle steegjes, daar zou ik ’s avonds nooit in durven.


straat

weg met plaveisel
In het centrum is altijd wel een straat opgebroken.


weg

strook grond geschikt voor verkeer
In allerijl werden de wegversperringen langs de boulevards verwijderd.


Er zijn uiteraard nog meer aanduidingen voor 'wegen': boulevard bijvoorbeeld, dat van bolwerk komt, en eerst 'wandelplaats rond vestingwallen' betekende en later 'brede straat in een stad of aan de zee'. En allee is een dure laan. Een huis aan de Herwijnenallee is lommerrijker en vooral ook duurder dan een huis aan de Herwijnenlaan.


Omdat er in de afgelopen eeuwen nogal wat is veranderd, maar de namen gelijk zijn bleven, vinden we nu paden in steden en banen met veel hindernissen. Veel van de verschillen lichten op wanneer woorden voor weg 'opnieuw' gecombineerd worden:


— fietsweg?
Nee, die strook is smaller dan de weg voor de auto’s.
Dus ook geen autopad.


— glijpad?
Nee, glijbaan; want het gaat om 'hindernisvrij'.


— straatversperring?
Nee, want het gaat om 'ongeschiktheid voor verkeer'.


— de allee der deugd?
Als dat zou kunnen ... Troost u: er is geen baan naar de hel.

 

Tot slot: is een rijbaan een rijstrook? Ja, maar een baan kan soms ook uit meer rijstroken bestaan. En heel verwarrend: een tweebaansweg met op elke baan vier rijstroken heet een achtbaansweg.

bandeloos / bandloos

Er is een betekenisverschil.

 

bandeloos
losbandig
Hij leidde een bandeloos leven.


bandloos
zonder band
Zij droeg een jurk met bandloze taille.


Bij enkele woorden op -loos geeft de e betekenisverschil. Dit geldt niet alleen voor woorden eindigend op -loos, maar ook voor woorden die eindigen op -lijk. De vormen zonder e hebben doorgaans een letterlijke betekenis; de vormen met e hebben een meer figuurlijke betekenis. Zie ook:

  • goddeloos / godloos
  • nameloos / naamloos
  • smakeloos / smaakloos
  • stromeloos / stroomloos
  • werkeloos / werkloos
  • zinneloos / zinloos
  • zorgeloos / zorgloos
  • zouteloos / zoutloos

bandjir / banjir

Er is geen betekenisverschil, het gaat om een verschil in spelling.


Het gaat hier om een leenwoord uit het Indonesisch, waar de j toch iets anders klinkt dan de j van Jan. De spelling met d komt dichter bij de Javaanse uitspraak. Het woord betekent overigens: 'plotseling opkomend hoogwater in een rivier als gevolg van zware regens'; zeg maar een riviertsunami.


Er zijn meer woordparen waarbij een klein verschil in spelling geen betekenisverschil geeft. Voor een overzicht van deze woordparen kijkt u bij aambeeld / aanbeeld.

bankier / bankierder

Er is een betekenisverschil.


bankier
eigenaar van een bank, financiële dienstverlener (beroep)
Bij de salarissen van bankiers moet je ook de bonusregeling optellen.


bankierder
iemand die zijn eigen bankzaken regelt (privépersoon)
Regelmatig waarschuwt de politie bankierders voor internetfraude.

bar / café / kroeg

Er is een betekenisverschil.


bar
publieke drinkgelegenheid; hoge toonbank in café of kroeg
Een bar heeft vaker een moderner en strakker interieur dan een café of kroeg.
Er zaten drie mannen stilletjes aan de bar te drinken.


café
publieke drinkgelegenheid (vaak met mogelijkheid om iets te eten)
Ze noemen dit een bruin café, maar ik vind het meer een kroeg.


kroeg
publieke drinkgelegenheid (vaak met donkerder interieur)
Tegenover eetcafé De Eetage is nu café De Kroeg geopend.


De woorden verschillen vooral in wat je er behalve drankjes nog meer kunt bestellen. Ook is er soms verschil in sfeer of drankaanbod. Dat kun je zien aan onmogelijke combinaties: Je hebt geen eetbar maar wel een eetcafé. En voor een kopje thee of koffie ga je eerder naar een bar of een café dan naar een kroeg.

bases / basissen

Er is geen betekenisverschil, het gaat om een verschil in stijl.


Enkele woorden van Griekse of Latijnse herkomst kennen een klassiek meervoud én een Nederlands meervoud. Een klassiek meervoud klinkt iets deftiger.


Soms zijn taalgebruikers zich er niet van bewust dat een woord van klassieke herkomst al in het meervoud staat, zoals bij musea. Ze zetten er dan ten onrechte nog een -s achter: musea’s. Andersom kan het ook: taalgebruikers gaan er soms van uit dat er een meervoudsvorm op -a bestaat, terwijl dat niet zo is. Er bestaan bijvoorbeeld geen platfora (maar wel platforms).

 

Daarom twee waarschuwingen:

  1. Plak geen -’s achter Latijnse meervouden. De woorden musea’s en centra’s zijn fout.
  2. Niet alle woorden op -um hebben een meervoud op -a. Er bestaan geen fotoalba.


De bekendste woorden met een klassiek en een Nederlands meervoud zijn de volgende:

  • catalogi / catalogussen
  • crises / crisissen
  • data / datums
  • doses / dosissen
  • laboratoria / laboratoriums
  • musea / museums
  • sera / serums
  • visa / visums

basiliek / kathedraal

De woorden verschillen in betekenis.

 

basiliek                      

bouwvorm uit de Oudheid, eretitel voor kerkgebouw

 

De basiliek van Constantijn in Trier werd al vroeg in de middeleeuwen het paleis van de aartsbisschop.

 

kathedraal                

bisschopskerk 

 

De Dom van Utrecht is wel een kathedraal, maar geen basiliek.

 

Een basiliek (van het Griekse woord voor ‘koning’) was oorspronkelijk een rechthoekige bouwvorm met verhoogd middendeel en zuilengalerijen. Daar sprak de koning recht en werd handel gedreven. Een kathedraal is een kerk waar een bisschop zijn zetel, zijn ‘cathedra’ heeft. Aan een kathedraal werd soms de eretitel basiliek verleend, bijvoorbeeld als de kerk een belangrijke functie had als bedevaartsoord. 

 

 

Als u het verschil minder relevant vindt, kunt u in beide gevallen het woord dom (van het Latijnse ‘domus’, huis, gebruiken. Het woord wordt ook wel gelezen als afkorting van ‘Deo Optimo Maximo’. Dit betekent, ‘aan de grootste God gewijd’, maar dat zijn natuurlijk alle kerkgebouwen. Beide woorden in één zin: Nederland telt twee kathedrale basilieken, de Sint Jan in Den Bosch en de Sint Bavo in Haarlem.

bastaard / basterd

Er is geen betekenisverschil, het gaat om een verschil in spelling.


Vroeger betekende het woord vooral 'onecht kind'; hierbij hoorde de uitspraak met een duidelijke aa. Nu betekent het vooral 'rasloze hond' en wordt de aa vaak afgevlakt tot de e van de.


Er zijn meer woordparen waarbij een klein verschil in spelling geen betekenisverschil geeft. Voor een overzicht van deze woordparen kijkt u bij aambeeld / aanbeeld.

bedrag / cijfer / getal / nummer

Er is een betekenisverschil.


bedrag
hoeveelheid geld
Je kunt een geldbedrag in cijfers en in woorden weergeven.


cijfer
symbool voor een hoeveelheid (0 tot en met 9), in bedragen, getallen en nummers
Mijn rekeningnummer bestaat nog uit zes cijfers.


getal
weergave van hoeveelheid
Het getal π is afgerond 3,14.


nummer
getal als volgnummer; identiteitsaanduiding
Weet jij het chassisnummer van je auto?


Een getal verhoudt zich tot een cijfer als een woord tot een letter. Een getal kan uit één cijfer bestaan, net zoals je woorden hebt van één letter: ergens de p in hebben;of uit cijfers met extra tekens: 1/2, net zoals p/a: 'per adres'. Een nummer kan ook andere symbolen dan cijfers bevatten: huisnummer 10a. En cijfer betekent ook 'beoordeling': Wat voor cijfer had jij voor Nederlands?

bedreiging / dreigement

De woorden hebben een gedeelde betekenis, maar er is ook een verschil.

 

bedreiging

dreiging met geweld, gevaar

  • Vrouw onder bedreiging van een mes van tas beroofd.
  • Cybercriminaliteit kan een serieuze bedreiging zijn voor de continuïteit van uw bedrijfsvoering.

 

dreigement

dreiging met woorden

De moskee werd vorige week ontruimd na een dreigement per e-mail.

 

Het gaat bij beide woorden om dreiging, om bangmakerij. Maar het verschil is het verschil tussen woord en daad. Strikt genomen is dus alleen de uitroep Ik maak je dood een 

dreigement. Maar als er dan ook nog een mes wordt getrokken, is er sprake van een 

bedreiging.

 

Het woord bedreiging heeft ook de meer algemene betekenis van ‘gevaar’. Opmerkelijk is dat zelfs het woord ‘beloven’ een dreigement kan zijn: Als ik vrij kom, dan beloof ik je dat ik je weet te vinden. Onze taal kent nog een ander woord voor bangmakerij: intimidatie. Dat is bangmakerij met de bedoeling iemands gedrag te beïnvloeden: U kunt seksuele intimidatie op de werkvloer ook anoniem melden.

beenderen / botten

Er is geen betekenisverschil, het gaat om een verschil in gebruik en stijl.


beenderen

geraamte (vaak iets grotere botten)
Hier zijn vorig jaar de beenderen van twintig slachtoffers opgegraven.


botten

geraamte
Hij viel maar brak niets; hij heeft kennelijk sterke botten.


Met beenderen worden vaak iets grotere botten bedoeld. (Het woord been heeft ook de betekenis van onze onderste ledematen.) Daarom spreken we niet zo gauw over de beenderen van een kip. En beenderen wordt niet gebruikt in een culinaire context. We kluiven geen kippenbeenderen.

 

Ook lijkt er stijlverschil: beenderen is iets ouderwetser, iets plechtiger. Maar in andere gevallen kunnen beide woorden worden gebruikt: het klinkt niet bot wanneer je schrijft over het opgraven van botten van mensen.

 

Onze taal zit toch vreemd in elkaar. Woorden genoeg: geraamte, skelet, en ook nog karkas (geraamte van een kadaver, een dood dier). En zelfs nog een oud woord knook. En bij bot nog allerlei andere betekenissen: 'soort vis', 'soort worm', 'knop', 'stomp', 'ongevoelig' en zelfs 'robot'.

 

Maar toch geen duidelijk verschil tussen beenderen en botten. Het had zo makkelijk gekund: beenderen voor mensen, botten voor dieren. Dan maar niet.

beest / dier

De betekenissen overlappen, maar er is ook een klein verschil.
 
beest             
dier, vaak met de associaties ‘groot’, ‘wild’ of ‘onmenselijk’ 
Een krokodil is een dier, maar ik noem het liever een beest.
Hij is als een beest tekeergegaan.
 
dier                
een levend wezen dat geen mens of plant is 
De wetenschappelijke definitie van ‘dier’ is: elk lid van het Rijk der Animalia of Metazoa.
 
De woorden beest en dier kunnen in een ‘achtervoegsel’ ook de betekenis hebben ‘zeer gedreven’ of ‘met grote interesse’: feestbeest, gezelligheidsdier. En ook dan is er verschil in ‘wildheid’. Anders zouden we wel spreken van een ‘feestdier’ en een ‘gezelligheidsbeest’.

begeerte / verlangen

Er is een klein betekenisverschil.


begeerte
hevig verlangen (ook negatief )
Begeerte is de moeder van alle onrust.


verlangen
iets heel graag willen
'Succes is krijgen wat je verlangt. Geluk is houden wat je hebt.'

begeven / opgeven

De woorden verschillen in betekenis, en opgeven heeft nog andere betekenissen.

 

begeven                     

bezwijken

Moeten we nu echt al bang zijn dat deze dijk het gaat begeven?

 

opgeven                    

loslaten

Opgegeven als patiënt maar toch levend het hospice uit!

 

Vroeger betekende begeven ook ‘in de steek laten’, zoals te zien is in een uitspraak van de dichter-theoloog-musicus Coornhert uit de zestiende eeuw: Wat ik gaf is mij gebleven, wat ik vasthield heeft mij begeven. En we kennen van oudsher ook zich begeven met de betekenis ‘gaan’, zoals te zien is in het Wilhelmus, het veertiende couplet:

 

Tot God wilt u begeven,
zijn heilzaam woord neemt aan.

 

Het werkwoord opgeven kent nog een prachtige variatie aan betekenissen. Neem alleen al de gebiedende wijs Geef op! De volgende zin bevat nog drie verschillende betekenissen.

 

Mevrouw Jansen had al opgegeven dat ze de poedermelk had opgegeven maar toch heeft haar baby tot twee keer toe ook de moedermelk opgegeven.

 

Over zo’n rijke variatie kan ik niet anders dan hoog opgeven!

begeven / opgeven

De woorden verschillen in betekenis, en opgeven heeft nog andere betekenissen.

 

begeven                     

bezwijken

Moeten we nu echt al bang zijn dat deze dijk het gaat begeven?

 

opgeven                    

loslaten

Opgegeven als patiënt maar toch levend het hospice uit!

 

Vroeger betekende begeven ook ‘in de steek laten’, zoals te zien is in een uitspraak van de dichter-theoloog-musicus Coornhert uit de zestiende eeuw: Wat ik gaf is mij gebleven, wat ik vasthield heeft mij begeven. En we kennen van oudsher ook zich begeven met de betekenis ‘gaan’, zoals te zien is in het Wilhelmus, het veertiende couplet:

 

Tot God wilt u begeven,
zijn heilzaam woord neemt aan.

 

Het werkwoord opgeven kent nog een prachtige variatie aan betekenissen. Neem alleen al de gebiedende wijs Geef op! De volgende zin bevat nog drie verschillende betekenissen.

 

Mevrouw Jansen had al opgegeven dat ze de poedermelk had opgegeven maar toch heeft haar baby tot twee keer toe ook de moedermelk opgegeven.

 

Over zo’n rijke variatie kan ik niet anders dan hoog opgeven!

begraafplaats / kerkhof  

Er is een klein betekenisverschil.

 

begraafplaats

stuk grond waar overledenen worden begraven (of bijgezet)

 

Op deze begraafplaats kan ook de as van de overledenen worden verstrooid.

 

kerkhof

oudere begraafplaats bij een kerk

 

Met dit oude kerkhof in het dorpscentrum hebben de levenden de doden altijd bij zich.

 

Je zou misschien verwachten dat we spreken over de kerkhof. Toch is het het kerkhof, want hier gaat het niet om de tuin-betekenis (de hof) maar om de betekenis ‘erf’ of ‘binnenplaats’, en dan is het het hof.

 

Gelet op het feit dat er nu veel meer begraafplaatsen zijn dan kerkhoven, zou je enige verandering verwachten in de uitdrukking De dader ligt op het kerkhof (de dader is onbekend, of inmiddels overleden). Maar uitdrukkingen onttrekken zich aan vernieuwing, anders zouden we wel horen: De dader ligt op een begraafplaats. Of nog moderner: De dader zit in een urn of zelfs De dader is verstrooid.

beha / bh

Er is geen betekenisverschil, het gaat om een verschil in spelling.

 

In afkortingen schrijft men doorgaans alleen de eerste letter van het woord of woorddeel, dus bh. In een enkel geval is ook de notatie van de letteruitspraak ingeburgerd: teevee naast tv, deejay naast dj. Zo ook beha en bh. Taalgebruikers vinden de letteruitspraaknotatie soms kennelijk mooier. Daarom zijn deeveedee en weecee waarschijnlijk niet ingeburgerd.

 

In samenstellingen zou de afkorting iets lastiger lezen: bh-maat, push-up-bh. Maar behamaat en push-upbeha kunnen dan beter een streepje krijgen: beha-maat, push-up-beha. Zie ook:

  • cd / ceedee
  • deejay / dj
  • elpee / lp
  • teevee / tv
  • veejay / vj

behartenswaardig / behartigenswaardig

Er is geen betekenisverschil.


Taalliefhebbers zullen altijd op zoek blijven naar verschillen tussen woorden die hetzelfde betekenen. Maar bij dit woordpaar is die zoektocht zonder resultaat gebleven.


Oorspronkelijk was het behartigenswaardig. Het werkwoord is namelijk behartigen (ter harte nemen). De verkorte vorm met beharten is wellicht ontstaan naar het voorbeeld van werkwoorden als aanbevelen en betreuren in aanbevelenswaardig of betreurenswaardig.

 

Het zou overdreven zijn om behartenswaardig af te keuren, maar als een betere woordkeus u ter harte gaat, dus als u die behartigt, gebruik dan behartigenswaardig. Voor meer van deze woordparen kijkt u bij aanbevelenswaardig / aanbevelingswaardig.

beheersysteem / beheerssysteem

Er is een betekenisverschil.


beheersysteem
een systeem om iets te beheren
Er wordt gewerkt aan een nieuw beheersysteem voor museumcollecties.


beheerssysteem
een systeem om iets te beheersen
De nieuwe overschrijdingen vormen de aanleiding voor een nieuw beheerssysteem.


In de meeste gevallen geeft een tussen-s geen betekenisverschil: onderzoek(s)instituut, voeding(s)patroon. Maar in sommige gevallen is de tussen-s eigenlijk geen tussen-s, en is er wel een betekenisverschil. In het geval van beheren / beheersen kan een dijkgraaf heel subtiel aangeven hoe hij de strijd tegen het water ziet. Met een waterbeheersysteem heeft hij meer respect voor de natuur dan met een waterbeheerssysteem.


Zie voor andere voorbeelden van (mogelijk) betekenisverschil in samenstellingen met een tussen-s:

  • handelwijze / handelswijze
  • huidkleur / huidskleur
  • kindheid / kindsheid
  • liefdedaad / liefdesdaad
  • schilderatelier / schildersatelier
  • waternood / watersnood
  • zusterschool / zustersschool 


Nieuwe betekenisverschillen creëren op basis van een tussen-s is niet aan te bevelen. Het ooit gesuggereerde onderscheid tussen geluidhinder (het aantal gemeten decibels) en geluidshinder (de overlast zoals ervaren) schept verwarring.

behelzen / omhelzen

Er is een betekenisverschil.


behelzen
inhouden, bevatten
Het plan behelst de bouw van de nieuwbouwwijk aan de rand van het centrum.


omhelzen
omarmen, knuffelen
Hij omhelsde haar en probeerde haar te troosten.

behoeven / hoeven

Er is geen betekenisverschil, het gaat om een verschil in stijl.


Behoeven is iets formeler. Er zijn taalgebruikers die een zin als Zij hoeven dit niet te doen afkeuren met de opmerking dat alleen paarden hoeven hebben. Hier zou behoeven (be)horen te staan. Deze kritiek is te (ge)makkelijk. Zie ook:

  • behoren / horen
  • gemakkelijk / makkelijk
  • geraken / raken

behoren / horen

Er is geen betekenisverschil, het gaat om een verschil in stijl.

 

Beide vormen zijn goed. Behoren is iets formeler. Er zijn taalgebruikers die vinden dat je dat behoort niet niet hoort te schrijven. Maar daar (be)hoeft niemand zich iets van aan te trekken. Zonder be- leest het soms net iets (ge)makkelijker.

 

Voor meer van deze woordparen kijkt u bij behoeven / hoeven.

bekend, door / om / van

Er is een betekenisverschil.


bekend door
de oorzaak van het bekend zijn
Het verhaal uit het boek De Tweeling is bij de meeste mensen alleen bekend door de film.


bekend om
bekend door een opvallende eigenschap of prestatie
Hij staat bekend om zijn impulsief optreden.


bekend van
bekend door aanwezigheid in de media
Deze presentator is alleen bekend van het ontbijtnieuws.

 

Natuurlijk kan men ook zeggen dat een regisseur bekend is om zijn film, maar dan bedoelt men zijn prestatie.

beker / mok

De woorden worden vaak door elkaar gebruikt, maar kenners zien (soms) wel verschillen.
 
beker             
drinkgerei, vaak smal en hoog, meestal met oor       
Ik drink thee liever uit een beker met dubbele wand en oor; dan wordt die niet zo snel koud.
 
mok               
drinkgerei, vaak wijd en laag, meestal zonder oor 
In China drinkt men thee vaak uit porseleinen mokken, maar dan zijn de hoeveelheden kleiner dan in een beker.
 
Voor deze twee varianten van een behoorlijke kop (zonder schotel) vindt men op internet vaak dezelfde soorten afbeeldingen. Dus u moet niet gaan mokken wanneer uw gesprekspartner dit onderscheid niet hanteert. Bovendien spreek je ook van een wegwerpbeker als er geen kartonnen ‘aanvatsel’ is bijgeleverd. O ja, ‘mokken’ (een soort klanknabootsend neusophalen) heeft niets met drinkmokken te maken: je laat dan zien dat je boos of verongelijkt bent, maar dat je er niet over wilt praten. Er zijn ook taalgebruikers die vinden dat een mok altijd van porselein moet zijn, maar ook hierover heeft mokken geen zin. Er zijn voldoende plastic mokken in omloop die dan door anderen toch weer bekers genoemd worden. Een mok is doorgaans wel lager en wijder, en ook minder vaak cilindrisch dan een beker, die naar onderen doorgaans meer taps toeloopt.
 
Beker wordt ook gebruikt in de betekenis ‘wedstrijdbeker’ of bokaal; dat is een grote beker met een voet, en vaak met twee oren, zoals ook bij een kinderbeker. Maar bij een ‘bokaal’ heten die oren dan eerder handvaten of handvatten of handvatsels. En als je mok omdraait, krijg je een woord dat er in betekenis veel op lijkt: kom. Een ‘kom’ is eigenlijk een lagergelegen deel in het landschap of een deel van een bol of holte. De ‘bebouwde kom’ was dus vroeger een lagergelegen deel, en ‘holte’ zien we terug in bijvoorbeeld ‘schouderkom’. Naast ‘bokaal’ bestaat ook nog kelk, naar boven wijder uitlopend. En naast ‘mok’ en ‘kom’ bestaan ook nog kroes (vaak van metaal) en nap (met platte bodem).
 
Als ik theedrink, kan ik gelukkig alle varianten gebruiken. Ik neem een theebeker als ik mijn thee lang warm wil houden, een theemok als ik ook mijn handen wil warmen. Als ik Chinese thee probeer, dan heb ik van die prachtige porseleinen theekommetjes. Van mijn roestige oude emaillen theekroes heb ik geen afscheid willen nemen, maar voor wandelingen heb ik nu toch zo’n uitschuifbare rubberen theenap in mijn rugzak. En bijzondere losse thee bewaar ik in een fraai versierde theebokaal uit India. Die thee koop ik in een winkel waar je uit kleine plastic theekelkjes vers gezette thee kunt proeven. En voor Engelse thee gebruik ik wedgwood theekopjes. Maar dan leg ik eerst zo’n mooi klein kleedje op tafel, dat tot mijn verrassing ook theenap heet. En zo is taal altijd weer sterker dan welke poging tot onderscheiding dan ook.

bekeuring / boete

De woorden verschillen in betekenis.

 

bekeuring     

schriftelijke bevestiging van een overtreding

 

Met een gemene grijns schreef de parkeerwachter een bekeuring uit.

 

boete              

(geld)straf als gevolg van overtreding

 

Jij zou wel langzamer rijden als de boete afhankelijk was van je inkomen!

Vroeger moest de zwangere bruid samen met de bruidegom eerst in het openbaar boetedoen.

 

Het is wel begrijpelijk dat bekeuring en boete verward worden, want dat vaalgele papiertje met het proces-verbaal van de overtreding houdt in dat je een bepaald bedrag moet betalen. Maar toch kun je geen boete uitschrijven of bekeuring betalen. Het zijn twee subtiele voorbeeldjes van contaminatie waarover geen minnelijke schikking mogelijk is: het is een bekeuring uitschrijven en een boete opleggen/betalen.

 

O ja, er is nog een ander werkwoord boeten, in netten boeten (herstellen). Toch is dat geen ander werkwoord, want de betekenis is eigenlijk dezelfde: door een boete herstel je een misstap of een overtreding – of een scheur in een net.

1234Volgende »
Banner

Verwarwoordenblog

Nieuwsgierig naar de meest actuele blogs over verwarwoorden? Kijk verder op www.neerlandistiek.nl

 

 

Contact


Uitgeverij Boom
Prinsengracht 747
1017 JX Amsterdam
info@schrijfwijzer.nl
020 520 01 20

Volg Jan Renkema

Twitter.com/Jan_Renkema www.janrenkema.nl
© 2009 - 2021 Boom uitgevers Amsterdam • Privacy policy • Algemene voorwaarden
 
Vorige
Volgende
1 van 1 resultaten.