Er is een betekenisverschil.

taiga

noordelijkste zone waar nog naaldbomen groeien, grenzend aan de toendra
De taiga beslaat grote delen van Canada, Scandinavië en Rusland.

toendra

boomloze zone tussen de toendra en het poolgebied
Er bestaat niet alleen een polaire toendra. Kenners spreken ook over een 'alpine toendra' hoog in de Alpen.

Er is een klein betekenisverschil.

tapijt

geweven, gevlochten of geknoopt kleed; stoffen vloerbedekking
Je kunt dit Perzisch tapijtje ook als tafeltapijt gebruiken.

In ons vorige huis hadden wij tapijt, maar nu hebben we parket.

vloerkleed

geweven, gevlochten of geknoopt kleed voor op de vloer
Deze oude vloerkleden kunnen we mooi gebruiken als schaatsers moeten klunen.

Als u parket op de vloer hebt en daarop een tapijt, kunt u ook een mooie zin maken met een ouder woord voor tapijt. U hoeft in parket dan alleen maar twee letters van plaats te laten wisselen: Op het parket ligt een mooi karpet. Zie ook karpet / parket.

Er is een betekenisverschil.

te goed

te ontvangen, te vorderen
Ik heb nog iets van je te goed.

tegoed

positief saldo
Ik heb nog een tegoed bij de bank.

In een enkel geval betekenen twee woorden aaneen iets anders dan wanneer er een spatie tussen staat. Voor een lijst met woordparen waarbij een spatie betekenisverschil geeft, kijkt u bij achter elkaar / achterelkaar.

Er is een betekenisverschil.

te kort

gaat over lengte en tijdsduur
Ik had tijd te kort.

tekort

negatief saldo; gebrek
Het tekort is nog verder opgelopen.
Zijn tekorten zijn niet op de vingers van een hand te tellen.

In een enkel geval betekenen twee woorden aaneen iets anders dan wanneer er een spatie tussen staat. Voor een lijst met woordparen waarbij een spatie betekenisverschil geeft, kijkt u bij achter elkaar / achterelkaar.

Er is een betekenisverschil.

te meer

bijkomend, extra
Dit is een reden te meer om het niet te doen.

temeer

vooral ook
Door de dalende export wordt de situatie ernstig, temeer omdat de binnenlandse productie op hetzelfde peil blijft.

Het woordje temeer wordt vaak gevolgd door omdat of daar als aankondiging van een reden. De notatie met spatie komt ook voor in eens te meer, des te meer, zoveel te meer. De spatie staat misschien vreemd, maar die staat ook in des te beter, zoveel te beter.

In een enkel geval betekenen twee woorden aaneen iets anders dan wanneer er een spatie tussen staat. Voor een lijst met woordparen waarbij een spatie betekenisverschil geeft, kijkt u bij achter elkaar / achterelkaar.

Er is een betekenisverschil.

te veel

meer dan nodig
Het te veel betaalde is teruggestort.

teveel

overschot
Een teveel kan ook schadelijk zijn.

In een enkel geval betekenen twee woorden aaneen iets anders dan wanneer er een spatie tussen staat. Voor een lijst met woordparen waarbij een spatie betekenisverschil geeft, kijkt u bij achter elkaar / achterelkaar.

De woorden verschillen subtiel in betekenis en in gevoelswaarde.

technicus

iemand die technisch werk doet op een bepaald gebied, monteur

Gezocht: theatertechnicus met specialisatie licht en geluid.

techneut

technicus, iemand die technisch is aangelegd, iemand die alleen maar oog heeft voor technische aspecten

• Het is belangrijk om ook op de verkoopafdeling ten minste één techneut aan te stellen.
• Hoezo kan een vrouw geen aantrekkelijk ogend techneut zijn!
• We moeten de debatten over klimaat en milieu niet overlaten aan techneuten.

Een technicus ben je voor een bepaald vakgebied: elektrotechniek, installatietechniek, mechatronica, tandtechnicus, enz. Voor technicus wordt in Vlaanderen ook technieker gebruikt. Bij het woord techneut ligt het accent niet op een bepaald vakgebied, maar gaat het eerder om technische vaardigheden of technische aanleg. Het kan ook denigrerend gebruikt worden voor iemand die alles alleen maar van de technische kant bekijkt. De technische aanleg is dan allesbepalend geworden. Opmerkelijk is de mogelijk denigrerende of peioratieve betekenis van het achtervoegsel -eut.  Onze taal kent wel peioratieve woordvariatie op basis van woordkeus: bekend-berucht, vrijheidsstrijder-terrorist, enz. Maar een achtervoegsel is een uitzondering. De enige andere, mij bekende, uitzondering komt voor bij -erig: ‘aanhalig-aanhalerig’. En het achtervoegsel -eut is ook niet productief. Nee, het gaat niet om woorden als ‘therapeut’ of ‘farmaceut’; daar heeft -eut (ook) de ‘ui’-uitspraak. Is ‘zielepeut’ dan minachtend voor ‘zielepiet’? Benieuwd naar uw voorbeelden.

Er is geen betekenisverschil, het gaat om een verschil in spelling.

Beide varianten voor televisie zijn goed. Er zijn meer afkortingen die een notatie als afkorting en als letteruitspraak kennen. Voor een overzicht van deze woordparen kijkt u bij beha / bh.

Er is een betekenisverschil.

tegemoetkomen aan

inwilligen, toegeven
De directie komt tegemoet aan de eisen van de vakbond.

tegemoetkomen in

vergoeden
Het gaat om veel geld, maar deze instantie zal ons tegemoetkomen in de kosten.

Tegemoetkomen in de betekenis 'inwilligen' of 'toegeven' wordt ook zonder aan gebruikt: China komt Korea tegemoet.

Er is een betekenisverschil.

teint

gelaatskleur, huidkleur (uitspraak tèènt)
Verslapte huid en vale teint? Ga gewoon op tijd slapen.

tint

kleurschakering
U kunt de kleuren van een afbeelding ook beperken tot de tinten van één kleur.

Het Franse teint geeft een fijnere nuancering aan van de huidkleur. Overigens wordt tint ook wel gebruikt in de betekenis 'teint', maar dat vinden kenners beneden hun stand. Tint kan ook figuurlijk worden gebruikt in de betekenis 'zweem, vleugje': Het draaiorgel gaf een feestelijk tintje aan de regionale ecomarkt. De beide woorden in één zin: Als je blush aanbrengt is het resultaat afhankelijk van de tint en je teint.

Er is een betekenisverschil.

tekenen

iets waardoor een gevoel, feit enz. met de zintuigen is waar te nemen
Sommige schoonheidsproducten proberen de tekenen van veroudering te verbergen.

tekens

symbolen, signalen
Ken jij de tekens voor de gulden en de frank nog?

Voor meer woorden met een meervoud op -en en op -s waarbij er sprake is van een betekenisverschil kijkt u bij curatoren / curators. Doorgaans is er geen betekenisverschil, maar kan er wel een stijlverschil zijn, zoals handelaars / handelaren. Voor meer voorbeelden daarvan kijkt u bij aardappelen / aardappels.

Er is een betekenisverschil.

ten einde

tot afsluiting brengen
Hij bracht het karwei snel ten einde.

teneinde

om
Teneinde een epidemie te voorkomen.

In een enkel geval betekenen twee woorden aaneen iets anders dan wanneer er een spatie tussen staat. Voor een lijst met woordparen waarbij een spatie betekenisverschil geeft, kijkt u bij achter elkaar / achterelkaar.

Er is een betekenisverschil.

ten minste

op zijn minst
Ten minste houdbaar tot datum vermeld aan bovenzijde.

tenminste

althans, in elk geval
Teken in, als je tenminste interesse hebt.
Dat is tenminste iets!

In een enkel geval betekenen twee woorden aaneen iets anders dan wanneer er een spatie tussen staat. Voor een lijst met woordparen waarbij een spatie betekenisverschil geeft, kijkt u bij achter elkaar / achterelkaar.

Er is een betekenisverschil.

ten slotte

tot slot
Ten slotte zei hij niets meer.

tenslotte

welbeschouwd, per slot van rekening
Je bent tenslotte maar één keer jong.

In een enkel geval betekenen twee woorden aaneen iets anders dan wanneer er een spatie tussen staat. Voor een lijst met woordparen waarbij een spatie betekenisverschil geeft, kijkt u bij achter elkaar / achterelkaar.

De woorden verschillen in betekenis.

terpentijn                  

olie uit hars van naaldbomen, gebruikt als verfverdunner

Vroeger werd in de verfindustrie terpentijn gebruikt om de lijnolie die als basis diende te verdunnen. 

terpentine                

destillaat uit aardolie, gebruikt als verdunner of oplosmiddel

Terpentine wordt niet alleen gebruikt in verfsoorten met kunsthars, maar ook in poetsmiddelen.

Het woord terpentijn is afgeleid van de naam van de terebintboom, en heeft een harsgeur. De geur van terpentine doet eerder aan kerosine denken. Beide woorden in één zin? Meneer, u had die harde oude kwasten niet moeten schoonmaken met terpentijn maar met terpentine. En hoe zit het dan met wasbenzine en thinner. Tja, uw woordontwarder is geen chemicus. Kijk op de verpakking, of vraag het uw vlekkenspecialist.

Er is een klein betekenisverschil.

terugkomen op

weer beginnen over, herroepen
Ik kom nog graag terug op jouw uitspraak van gisteren. Ik ben het er bij nader inzien namelijk niet mee eens.

terugkomen van

herroepen, intrekken
Tot terugkomen van een besluit is alleen het orgaan bevoegd dat het besluit heeft genomen.

Omdat je ook weer over iets kunt beginnen om het te herroepen, kan terugkomen op soms nagenoeg dezelfde betekenis hebben als terugkomen van: Ik kom nog graag terug op mijn uitspraak van gisteren. Ik had dat zo niet moeten zeggen. Dus, u kunt terugkomen op uw vakantieplannen (er weer over beginnen), terugkomen van uw vakantieplannen (omdat u toch iets anders wilt), en natuurlijk ook gewoon terugkomen van vakantie.

Er is een betekenisverschil.

testen

kommen van aardewerk; hoofden
De testen op de schouw dienen als decoratie.

tests

proeven, toetsen
Voordat hij aangenomen wordt, moet hij een aantal tests afleggen.

Voor meer woorden met een meervoud op -en en op -s waarbij er sprake is van een betekenisverschil kijkt u bij curatoren / curators.

Doorgaans is er geen betekenisverschil, maar kan er wel een stijlverschil zijn, zoals handelaars / handelaren. Voor meer voorbeelden daarvan kijkt u bij aardappelen / aardappels.

Er is geen betekenisverschil, het gaat om een verschil in combinatiemogelijkheden.

tevergeefs

zonder resultaat
Hij belde tevergeefs.

vergeefs

zonder resultaat (vlak voor een zelfstandig naamwoord)
Dit is vergeefse moeite.

Vlak voor een zelfstandig naamwoord is alleen vergeefs goed: een tevergeefs taxiritje is dus fout, maar een tevergeefs wachtende passagier is wel goed. In alle andere gevallen kunnen beide woorden: het was (te)vergeefs, hij hoopte het (te)vergeefs.

De merkwaardige uitzondering 'vlak voor een zelfstandig naamwoord' is nog een oude rest van het duidelijker onderscheid: tevergeefs als bijwoord en vergeefs als bijvoeglijk naamwoord. Maar omdat in constructies als dit is vergeefs vaker tevergeefs werd gebruikt, is de regel ingeperkt tot een bijvoeglijk naamwoord vlak voor een zelfstandig naamwoord.

Kijk voor nog enkele bekende struikelblokken bij buitenlands / buitenslands.

Er is een klein betekenisverschil.

tevreden met

ermee ingenomen, het voldoende vinden
Hoe tevreden ben jij met je leefstijl?

tevreden over

ermee ingenomen, zoals je het wenst
Ik ben niet tevreden over jou.

Het verschil blijft heel subtiel. Zeker in combinatie met het woord niet. Wat kiest u? Ik ben niet tevreden met dit resultaat of Ik ben niet tevreden over dit resultaat? Ook bij niet tevreden over wordt gesuggereerd dat het resultaat niet voldoende is. De voorzetsels worden daarom nogal eens verwisseld. Ook in de volgende zin kunnen de voorzetsels van plaats wisselen: Ik ben pas tevreden over mezelf wanneer mijn collega's tevreden zijn met mij.

Er is een klein betekenisverschil.

thuisland

gebied met beperkt zelfbestuur in Zuid-Afrika ten tijde van de apartheid; vaderland
De oppositie pleit ervoor om vrouwenhandelaren op De Wallen in de thuislanden aan te pakken.

vaderland

geboorteland, land van herkomst
Ik voel me hier zo thuis nu. Nederland is voor mij een thuisland, een nieuw vaderland geworden.

Thuisland komt van het Afrikaans (tuisland) en heeft met zijn historische betekenis nog steeds een status aparte. Nu wordt het ook gebruikt in de betekenis 'vaderland', wellicht omdat moederland te vrouwelijk klinkt. En moeder in moederland heeft ook nog een betekenis zoals in een moederbedrijf met dochterondernemingen: Engeland is het moederland van Australië.

Er is een betekenisverschil.

tijdig

op tijd
Tijdige extra ondersteuning kan voortijdige schoolverlating voorkomen.

voortijdig

te vroeg, eerder dan verwacht
Deze overgevoeligheid komt nogal eens voor bij voortijdig geborenen.

vroegtijdig

vroeg; ook: eerder dan verwacht
Hoe kunnen we alzheimer vroegtijdig herkennen?

De betekenissen van voortijdig en vroegtijdig overlappen soms. Want 'vroeg' kan ook betekenen 'eerder dan verwacht': Wat ben je vroeg! Maar duidelijker is het om vroegtijdig te reserveren voor de betekenis 'aan het begin van een periode'. Dus: Mannen hebben liever last van vroegtijdige dan van voortijdige zaadlozing.

O ja, en het tegenovergestelde van tijdig is ontijdig, maar dat betekent vooral 'te vroeg' en ook 'niet op het goede moment'.

Er is een betekenisverschil.

toepasselijk

passend bij, geschikt
De bloemenkrans was erg toepasselijk omdat het thema ‘Hawaï’ was.

van toepassing

relevant, geldend voor
De langstudeerboete is ook van toepassing op deeltijdstudies.

Er is soms een klein betekenisverschil.

toer

omwenteling; rondreis; kunststuk
Zij maakten een toer door Midden-Europa.

tour

rondreis; rondrit
De president maakte een tour langs zes innovatieve trajecten.

Beide woorden hebben als basisbetekenis 'rondtrekkende beweging'. Beide kunnen dus gebruikt worden als 'rondreis'. Vandaar toerfiets en tourfiets; toercaravan en tourcaravan. Maar tour is doorgaans beperkter, en wordt meestal gebruikt voor een van tevoren vastgestelde rondreis. De kunstenaarsvariant daarvan is tournee.

Toch blijft het een hele toer (een heel 'kunststuk') om hier een duidelijk onderscheid te maken. Een tour door Midden-Europa is ook goed; zo ook een toer langs projecten.

Er is geen betekenisverschil, alleen een verschil in stijl.

toeven

ergens tijdelijk zijn
Het is altijd goed toeven daar, met de hei zo dichtbij.

vertoeven

ergens tijdelijk zijn (iets formeler)
Hij vertoefde in een hotel aan de kust.

Toeven wordt voornamelijk als heel werkwoord gebruikt. Vreemd klinken: Ik toefde dicht bij de hei of Ik heb daar heerlijk getoefd. Dan maar iets formeler met vertoefde en vertoefd.

Zie ook woordparen als agrariër / boer en gaarne / graag voor eenzelfde verschil in stijl.