College 3: Communicatie als 'activiteit'
Inleiding Tekst en Communicatie
Communiceren is een activiteit waarbij tekens (vormen met functies) worden uitgewisseld. Die tekens functioneren volgens het Organon-model van de taalpsycholoog Bühler (1934) altijd als symbool én symptoom én signaal.
Communiceren is handelen via taal. Bij taalhandelingen zijn volgens de filosoof Austin (1955) altijd drie aspecten te onderscheiden: locutie, illocutie en perlocutie. Wat zeggen filosofen als Searle ( 1979) en Habermas (1981) over deze taalhandelingen?
Volgens de filosoof Grice (1967) vindt communicatie plaats op basis van het samenwerkingsbeginsel, dat ten grondslag ligt aan een viertal maximen of grondbeginselen. Zodra we naar de relatie tussen vormen en functies kijken, kunnen we niet zonder het begrip conversationele implicatuur om de werking van deze maximen te beschrijven.
- College 3.1 Het Organon-model van Bühler
- College 3.2 Taal als activiteit
- College 3.4 Taalfilosofie van Searle en Habermas
- College 3.3 De taalhandelingstheorie van Austin
- College 3.5 'Regels' in communicatie
- College 3.6 De maximen van Grice
- College 3.7 De conversationele implicatuur
Hoorcolleges Tekst en Communicatie
|Communicatie
|Bühler
|Symptoom, symbool, signaal
|Plato
|Jespersen
|Searle
|Habermas
|Performatieven en constatieven
|Locutie, perlocutie, illocutie
|Afspraken, regels, wetten
|Prescriptief en descriptief
|Regulerend en constituerend
|Samenwerkingsbeginsel
|Grice (maximen)
|Conversationele implicatuur
Volg Jan Renkema op Twitter
Column
Ontdekkingsreis
Mijn lieve kleine neefje is zo klein niet meer. Een paar weken geleden werd hij zeven jaar en dat maakt hem al een echte kerel. Petje achterstevoren op zijn hoofd, nieuwe rugzak op zijn rug – zelfs op mijn bescheiden leeftijd werd ik daar een tikje nostalgisch van. Maar hoewel je aan de ene kant zou willen dat ze altijd klein blijven, moet ik eerlijk toegeven dat ik het prachtig vind om te zien hoe ze de wereld steeds meer ontdekken. En nu Siebe ook het lezen en schrijven in no-time onder de knie begint te krijgen, kan de taalfanaat in mij haar hartje ophalen.
