De woorden worden wel door elkaar gebruikt in de figuurlijke betekenis, maar toch is er dan ook een klein verschil.

 

geitenpaadje       

voor mensen slecht begaanbaar pad waar gewoonlijk geiten langslopen; figuurlijk: moeilijke route om toch je doel te bereiken

  • Hier houdt het wandelpad op, maar we kunnen iets hogerop verder via een geitenpaadje.
  • In deze financiële crisis is er een geitenpaadje gevonden om het verbod op bonussen te omzeilen.

 

olifantenpaadje   

niet-officieel pad om een route in te korten; figuurlijk: snelle oplossing bij een opgelegde beperking.

  • Op het grote gazon was een olifantenpaadje uitgesleten als kortste route naar de collegezaal.
  • In corona-tijd cliëntenraad en crisisteam samenvoegen, dat is echt een olifantenpaadje.

 

De figuurlijke betekenissen zijn gemakkelijk te verklaren. Het pad dat ontstaat doordat geiten erlangs lopen, is slecht begaanbaar voor wandelaars. Maar als er geen weg is, dan is een geitenpaadje de enige oplossing. Dus als je in een onderhandelingsproces geen resultaat boekt omdat er via de officiële kanalen geen contact mogelijk is, dan kan het handig zijn om toch zo’n lastig paadje te nemen in de hoop op resultaat.

 

Olifanten kiezen doorgaans de kortste route door de jungle. Dat heet dan overigens wel een olifantenpad en geen olifantenpaadje. Vandaaruit is de betekenis ‘afsnijding’ ontstaan. Met zo’n ‘afstekertje’ hoef je geen omweg te maken om je bestemming te bereiken. En zo’n ‘weggetje tussendoor’ of ‘sluiproute’ kun je dan ook gebruiken in een figuurlijke betekenis: een snellere of handiger manier om je doel te bereiken.

 

De figuurlijke betekenissen vertonen wel een overlap. Als er geen makkelijk begaanbare weg is om je doel te bereiken dan kun je met een geitenpaadje toch verdergaan. En met zo’n geitenpaadje omzeil je dan beperkingen, net zoals bij een olifantenpaadje waar je misschien eerst linksaf en rechtsaf moest. Toch is er wel een onderscheid. Een geitenpaadje suggereert dat er geen weg is, en dat je een smal, kronkelig en lastig begaanbaar ander paadje moet kiezen. Zie het voorbeeld over het verbod op bonussen. En een olifantenpaadje suggereert dat je omwegen probeert te omzeilen met een ‘short cut’. Zie het voorbeeld waarin twee raden worden samengevoegd die elk heel andere bevoegdheden hebben.

 

Als het onderscheid te subtiel blijft, denk dan aan de dieren die de naamgevers zijn: geiten klimmen een berg op waar wandelaars nauwelijks verder kunnen. Olifanten lopen in de jungle gewoon rechtdoor. Dus een geitenpaadje is lastig, smal en kronkelig met klimwerk. En een olifantenpaadje gaat zonder omwegen recht op het doel af.