De woorden hebben een overlap in betekenis, maar er is een subtiel verschil.

 

leidraad        

iets waardoor je je gedrag laat bepalen, richtsnoer; ook: beknopte handleiding

  • Onze partij hanteert in ethische kwesties de Bijbel als leidraad.
  • De nieuwe leidraad voor zeilers bevat nu ook de diploma-eisen ‘Kielboot’.

 

richtlijn        

aanbeveling, aanwijzing voor gedrag

  • De nieuwe richtlijnen geven zorgmedewerkers houvast bij het registreren van relevante medische gegevens.
  • Volgens de officiële richtlijnen van de overheid is WhatsApp niet toegestaan voor het uitwisselen van vertrouwelijke informatie.

 

Het verschil tussen leidraad en richtlijn is het verschil tussen ‘je laten leiden’ en ‘je ergens op richten’. Denk aan de letterlijke betekenis van lei-draad en richtlijn als ‘denkbeeldige lijn’:

 

Deze jonge fruitbomen kun je beter ondersteunen met paaltjes en leidraden.

 

Bij het afschieten van een kanon moet je goed letten op de hoek die de richtlijn maakt met de horizontale lijn vanaf de vuurmond.

 

Een leidraad wordt ook wel ‘richtsnoer’ genoemd. En met het ‘richten’ van een ‘snoer’ wordt het verschil met richtlijn wel heel klein. Toch zijn er drie kleine verschillen. 1. Een leidraad 

klinkt wat ouderwetser dan richtlijn. 2. Een leidraad is ook wat abstracter. Je komt het dan ook niet in het meervoud tegen, behalve in de concrete betekenis. 3. En omdat een 

leidraad iets abstracter is, is die vaak ook vrijblijvender dan een richtlijn. Van overheidswege zal er niet snel gesproken worden over een leidraad, maar over een richtlijn, waarmee dan ook direct een norm wordt gesteld. Een van de weinige uitzonderingen is de officiële Leidraad voor onze spelling in het Groene Boekje. En – understatement – het is misschien wel daarom dat deze Leidraad in onze spelling niet altijd strikt wordt gehanteerd. Over spelling gesproken: je ziet nog weleens ‘leiddraad’, of de afbreking ‘leid-raad’. Tja die -d gaat er soms af: Ik houd van jou en Ik hou van jou (iets meer spreektaal). En wij schrijven ook niet: glijdbaan, houdvast, rijdbewijs of scheidkunde. Maar let op: als ‘voorrijkosten’ heel hoog zijn, dan heten ze vaak wel ‘voorrijdkosten’.