De woorden geven in de letterlijke betekenis een ander soort geluid weer. Ze worden in de figuurlijke betekenis ook door elkaar gebruikt, maar dan is er wel verschil in sterkte.

 

dreun

slag, zwaar trillend geluid, eentonig geluid, harde klap,

  • De volle vuilniscontainer viel met een enorme dreun uit de hijskraan.
  • Tot diep in de nacht hoorden we de dreun van de muziek.
  • Die nederlaag was de zoveelste dreun die het elftal te verwerken kreeg.

 

klap

slag, klinkend geluid van iets dat valt of botst

  • Ik kreeg zomaar een klap in mijn gezicht!
  • Dat hij alsnog werd ontslagen, dat was echt een klap voor hem.

 

Beide woorden geven een klanknabootsing van wat je hoort bij een slag, in de betekenis van ‘slaan’. Maar een dreun is zwaarder dan een klap. Verder lijken er twee verschillen van belang.

 

  1. Een dreun geeft een lager geluid dan een klap, en heeft ook vaak een beetje nagalm. Daarom kan een dreun een ‘eentonig geluid’ weergeven, bijvoorbeeld van herhaalde bastonen.
  2. Een klap is vaak wat korter dan een dreun. Daarom ook zul je niet zo snel de formulering een dreun van een bijl tegenkomen. En daarom duurt een doffe klap vaak toch iets korter dan een doffe dreun.

 

Ook roept een klap soms het betekenisaspect ‘plotseling’ op, zoals in: Morgen hagelbuien met af en toe een klap onweer.

 

Hoe geef je het geluid of de aard van een klap of dreun weer? Onze taal is ons bijzonder van dienst met woorden waarmee we speciale geluidseffecten kunnen suggereren. Neem bijvoorbeeld een gevecht bij een uit de hand gelopen demonstratie:

 

  • Eerst was het hier en daar een fleer, en toen af en toe een pets. Maar al snel werd het hier een hengst en daar een jens! Oh, zag je die mep van de man die net een muilpeer kreeg?

 

En die vrouw, die kreeg een lel! Toen liep het echt helemaal uit de hand. Oplawaai volgde op optater. En weer een peut, en nog een watjekouw! Bruifgt! Pwiaughq! Mooie oefening tijdens een les Nederlands. Maak dit verhaaltje nog beeldender met andere woorden. Hoor ik nu iemand roepen dat leerlingen hier geen klap aan vinden? Dat klopt maar ten dele. Ik heb gemerkt dat ze wel geïnteresseerd zijn. Ik hoorde een paar zelfs roepen: O makkie, geen klap aan!