De woorden hebben dezelfde betekenis, maar niet elke wurm is een worm.

 

worm

diertje met rond, lang, buigzaam en samentrekbaar lichaam

 

Een worm werd ook wel ‘levend ploegje’ genoemd omdat hij zoveel aarde kan omwoelen.

 

wurm

worm; klein hulpeloos, vertederend schepsel

 

Toen we thuiskwamen van vakantie, krioelden de wurmen over het aanrecht.

Gossie, wat een wurmpje, je dochter, superleuk mutsje!

 

 

De variatie -or/-ur komt wel vaker voor. Bij dorp-durp is de u-vorm dialectisch gebleven, maar we kennen in de standaardtaal ook slorpen-slurpen en plork-plurk. Het lijkt vrije variatie, hooguit is hier de vorm met -or iets ouderwetser. Bij worm-wurm lijkt worm te winnen in de betekenis ‘diertje’. Misschien omdat wurm nog een betekenis heeft of als dialect wordt gezien. In samenstellingen is de variatie niet zo sterk. Niemand zegt glimwurm, lintwurm, paalwurm of wurmvormig aanhangsel. Wel is er variatie in bijvoorbeeld oorw?rm  en regenw?rm. In figuurlijk taalgebruik heeft -ur de overhand: boekenwurm. Wat worm-wurm al niet oproept! Nee, Wormerveer heeft er niets mee te maken. Dit woord schijnt te komen van ‘Wier’ (verhoging) en ‘mer’ (meer), dus een veerpont naar een verhoging in het water. En wat heeft het werkwoord wurmen met wurmte maken?