Er is een duidelijk betekenisverschil tussen deze bijzonder hevige stormen.

 

orkaan

een verhevigde tropische storm boven zee, met windkracht 12 of meer (meer dan 117 km per uur). De naamgeving verschilt per oceaan:

 

  • Atlantische oceaan orkaan (ook Caribisch gebied)
  • Indische oceaan cycloon
  • Stille oceaan tyfoon

 

Op 6 september raasde de orkaan Irma over Sint Maarten, met verwoestende gevolgen.

 

Een cycloon in de buurt van Australië deed een tsunami ontstaan bij de Polynesische eilanden.

 

tornado

een slurf onder een onweersbui boven land, bestaande uit een zeer krachtig draaiende wervelwind die verwoestend de grond raakt

 

In Amerika, waar tornado’s het meest voorkomen, bestaan aparte clubs van tornadojagers met uiteraard fotowedstrijden.

 

Waarom staat in Utrecht de Dom los van de kerk? Dat komt door de tornado in de zomer van 1674.

 

Het volgende schema geeft de verschillen.

 

Verschil Orkaan Tornado
Plaats Boven water Boven land
Duur Dagenlang Halfuur tot een uur
Doorsnee Tot wel 1000 kilometer 1 tot 1,5 km
Voorspelbaarheid Goed: een paar dagen van tevoren Slecht

 

Welk woord kiest u in de volgende zinnen, orkaan of tornado?

 

  1. Hij kan zo gloedvol grote zalen toespreken. Hij heeft een stem als een …
  2. Ik kan heel goed de badkamer schoonmaken. Mijn vrouw noemt mij altijd de witte …
  3. Het was een bliksembezoek om stemmen te winnen. Als een … raasde de politicus door het plaatsje.

 

In 1 lijkt orkaan gepaster. Die stem gaat niet als een slurf naar een deel in de zaal, maar bereikt de hele zaal. In 2 lijkt tornado gepaster. Een tornado is een slurf die de grond raakt, en in dit geval verwoestend is het voor het vuil. In 3 lijkt tornado ook gepaster. Die politicus trekt heel snel van groepje mensen naar groepje mensen.

 

In beeldspraak kan de verwoestende kracht van tornado dus verdwijnen. Andere aspecten lichten dan op, bijvoorbeeld ‘snelheid’ of ‘snelheid van boven naar beneden’. Zo kunnen ook achtbanen, auto’s, vliegtuigen en zeilboten de naam tornado krijgen. En tot slot, hoe heet een hele zwakke tornado in ons winderige vlakke land? Juist, een windhoos.