De woorden verschillen heel subtiel in betekenis. En tragisch is vaak iets sterker dan triest.
tragisch
heel droevig, treurigmakend
Tragisch ongeval, boer overrijdt dochter (9) met tractor.
triest
droevig, somber
Wat een trieste bedoening. Buiten motregende het, binnen zat iedereen stil voor zich uit te staren.
Is er ook verschil tussen droevig en somber of andere synoniemen zoals treurig en verdrietig? Nee, alleen in de ‘kleur’ van de betekenis:
bedroefd droevig, met vaak een duidelijke oorzaak
droevig verwant aan ‘troebel’
somber verwant aan ‘donker’ en ‘schaduw’ zoals in het Frans l’ombre en bij ons in lommer en ook in het Engelse woord voor paraplu en parasol, ‘umbrella’; eerder een stemming
treurig komt van een werkwoord dat ‘het hoofd laten hangen’ betekent – zoals de takken van een treurwilg; duurt vaak iets langer dan droevig
verdrietig komt van een werkwoord dat ‘onaangenaam aandoen’ betekent; eerder een emotie dan een stemming
Tragisch komt van ‘tragedie’, een toneelstuk over wat mensen overkomt (door het noodlot) en hoe ze daarmee omgaan, zoals Antigone van Sophocles of Jephta van Vondel. Triest heeft eerder de betekenis ‘zwaarmoedig’. Zo valt te verklaren dat tragisch iets sterker is dan triest. Dit valt ook af te leiden uit de woorden in combinatie. De combinatie triest en tragisch is eerder een climax, terwijl tragisch en triest eerder het accent legt op de ontstane situatie. Vergelijk:
Het is triest en tragisch dat hij uiteindelijk heeft gemeend zelf aan zijn leven een einde te moeten maken.
Na een tragisch en triest ongeval op het circuit van Zandvoort , nu onderweg naar huis.
En heel subtiel, tragisch heeft nadrukkelijker het aspect dat de droefheid wordt opgeroepen, zoals bij het kijken naar een treurspel of tragedie, terwijl dat bij triest veel minder speelt. Als je dat aspect met triest wilt verbindend, dan kan dat in ‘triest makend’. Maar wij kennen niet ‘tragisch makend’, want dat ‘makend’ zit al in tragisch.
Tot slot, is er nog iets sterker dan tragisch? Ja, dramatisch. Bijvoorbeeld bij een ongeval met talrijke slachtoffers kun je nog meer tragiek uitdrukken door te spreken over een dramatisch ongeval.
