Er is een klein betekenisverschil.

 

in 'eiland'

accent ligt op eiland als staat (of eilandengroep)
in Engeland, in Japan, in de Filipijnen, in Polynesië

 

op 'eiland'

accent ligt op eiland als eiland
op Ameland, op Corsica, op Nova Zembla

 

Er zijn, zoals bij elke regel, uitzonderingen en grensgevallen.

Je hoort bijna altijd op Madagaskar in plaats van in Madagaskar. Kennelijk denken we bij deze staat eerder aan het eilandaspect. En is het op Groenland of in Groenland? Het is geen aparte staat, maar ja, dat eiland is zo groot. Toch maar in Groenland.

 

Een interessant vraagstuk, althans voor sommige voorzetselliefhebbers, vormen de voormalige Nederlandse Antillen. Woonde men in of op de Antillen? En om het nog ingewikkelder te maken: sommige van deze eilanden hebben sinds 2010 de status van een zelfstandig land binnen het Koninkrijk der Nederlanden, andere hebben de status van een gemeente. Dus woont men nu niet alleen in Aarle-Rixtel, in Sint-Nicolaasga en in Sassenheim, maar ook in Bonaire, in Sint-Eustatius en in Saba? Nee hoor, men woont toch ook op Ameland?