4.2.2 Begrijpelijkheid (3/3)
Hoe functioneel is passief?
Welke lijdende vormen zijn functioneel?
1 Deze weg is gisteren afgesloten voor alle verkeer nadat door wegwerkers opnieuw lekkages onder het viaduct waren geconstateerd.
2 Er is geknoeid met het verzegelde elektronische gedeelte, terwijl in de gebruiksaanwijzing door ons uitdrukkelijk wordt vermeld dat elke poging tot openen van verzegelde gedeelten als gevolg zal hebben dat reparaties niet kosteloos worden uitgevoerd.
3 In het laatste hoofdstuk worden conclusies getrokken, worden de beperkingen van de onderzoeksopzet besproken, worden suggesties gedaan voor vervolgexperimenten, en wordt beschreven hoe er rekening kan worden gehouden met de resultaten van dit onderzoek.
1 Deze weg is gisteren afgesloten voor alle verkeer nadat door wegwerkers opnieuw lekkages onder het viaduct waren geconstateerd.
2 Er is geknoeid met het verzegelde elektronische gedeelte, terwijl in de gebruiksaanwijzing door ons uitdrukkelijk wordt vermeld dat elke poging tot openen van verzegelde gedeelten als gevolg zal hebben dat reparaties niet kosteloos worden uitgevoerd.
3 In het laatste hoofdstuk worden conclusies getrokken, worden de beperkingen van de onderzoeksopzet besproken, worden suggesties gedaan voor vervolgexperimenten, en wordt beschreven hoe er rekening kan worden gehouden met de resultaten van dit onderzoek.
Antwoord
1 In deze zin is de eerste lijdende vorm functioneel: is afgesloten. De handelende persoon, de politie, is algemeen bekend. De tweede lijdende vorm, waren geconstateerd, is niet functioneel. De door-bepaling kan beter als onderwerp worden gepresenteerd: nadat wegwerkers opnieuw (…) hadden geconstateerd.
2 Hier komen drie lijdende vormen voor: is geknoeid, wordt vermeld, worden uitgevoerd. De eerste is heel functioneel: U hebt geknoeid is te confronterend. De tweede kan zonder bezwaar weg, inclusief de door-bepaling: terwijl de gebruiksaanwijzing uitdrukkelijk vermeldt. De derde kan vervangen worden door: niet kosteloos zijn. Maar noodzakelijk is dit niet.
3 Zin 3 lijdt aan een overmaat van lijdende vormen (vijf keer in een zin). De ik-vorm is in passages als deze niet aan te raden: het gaat om het onderzoek en niet om degene die het onderzoek heeft uitgevoerd. Maar met andere werkwoorden kunnen enkele lijdende vormen verdwijnen. De laatste blijft staan omdat die functioneel is: Het laatste hoofdstuk bevat de conclusies, de beperkingen van de onderzoeksopzet en suggesties voor vervolgexperimenten. Ook staat beschreven hoe er rekening kan worden gehouden met de resultaten van dit onderzoek.
1 In deze zin is de eerste lijdende vorm functioneel: is afgesloten. De handelende persoon, de politie, is algemeen bekend. De tweede lijdende vorm, waren geconstateerd, is niet functioneel. De door-bepaling kan beter als onderwerp worden gepresenteerd: nadat wegwerkers opnieuw (…) hadden geconstateerd.
2 Hier komen drie lijdende vormen voor: is geknoeid, wordt vermeld, worden uitgevoerd. De eerste is heel functioneel: U hebt geknoeid is te confronterend. De tweede kan zonder bezwaar weg, inclusief de door-bepaling: terwijl de gebruiksaanwijzing uitdrukkelijk vermeldt. De derde kan vervangen worden door: niet kosteloos zijn. Maar noodzakelijk is dit niet.
3 Zin 3 lijdt aan een overmaat van lijdende vormen (vijf keer in een zin). De ik-vorm is in passages als deze niet aan te raden: het gaat om het onderzoek en niet om degene die het onderzoek heeft uitgevoerd. Maar met andere werkwoorden kunnen enkele lijdende vormen verdwijnen. De laatste blijft staan omdat die functioneel is: Het laatste hoofdstuk bevat de conclusies, de beperkingen van de onderzoeksopzet en suggesties voor vervolgexperimenten. Ook staat beschreven hoe er rekening kan worden gehouden met de resultaten van dit onderzoek.
Zoektips
In het blok 'Zoeken in de Schrijfwijzer' kun je een zoekterm intypen. Daarna klik je op Enter of op het vergrootglas.
Bij woordgroepen kun je ook zoeken door enkele aanhalingstekens te gebruiken. Bijv.: 'knip en plakwerk'. Je krijgt dan alleen de resultaten van de combinatie van deze woorden te zien, niet van de woorden afzonderlijk, in dit geval: 'knip-en-plakwerk'.
Volg Jan Renkema op Twitter
Zoveel verschillende hersenactiviteiten: nadenken, overdenken, uitdenken, gedenken, enz. Filosofeer mee via https://t.co/qcDh9feLQj
Archaïsch taalgebruik? 'De rust is nabij.' Nee, de sportverslaggever zei het twee minuten voor rust. Dit klinkt ook niet: 'Het is zo rust.'
Mooie 'omkering'. "Wat een volle zaal. Blij dat u allemaal het lenteweer hebt getrotseerd!" Of werd de te lage temperatuur bedoeld?
