9.3 Puntkomma (2/3)
Puntkomma of punt?
Moet in de volgende zinnen op de open plek (x) een puntkomma of een punt staan?
Vooraf
Het verschil tussen een punt en een puntkomma is heel subtiel. Een punt sluit een mededeling af. Een puntkomma sluit een mededeling 'half' af en geeft aan dat er nog een mededeling komt die nauw samenhangt met de vorige. Als de puntkomma geen leesteken maar een 'gespreksteken' zou zijn, dan bedoelt de spreker te zeggen: “Wacht nog even met reageren of interrumperen tot u mijn volgende opmerking hebt gehoord.”
1 Morgen vier ik feest x M/mijn hele familie komt.
2 Het hanteren van de interim-saldoregeling zal worden voortgezet x H/hierop kunnen aanvragen om financiële steun worden gebaseerd.
3 De Germanen hielden zich vooral bezig met praktische zaken zoals jacht en landbouw x H/het geestelijk leven was van minder belang.
4 In het eerste jaar van hun studie besteden studenten slechts weinig contacturen, zo bleek uit het onderzoeksrapport dat in december van vorig jaar verscheen x L/letterenstudenten studeren gemiddeld tussen de 20 en 25 uur per week.
Vooraf
Het verschil tussen een punt en een puntkomma is heel subtiel. Een punt sluit een mededeling af. Een puntkomma sluit een mededeling 'half' af en geeft aan dat er nog een mededeling komt die nauw samenhangt met de vorige. Als de puntkomma geen leesteken maar een 'gespreksteken' zou zijn, dan bedoelt de spreker te zeggen: “Wacht nog even met reageren of interrumperen tot u mijn volgende opmerking hebt gehoord.”
1 Morgen vier ik feest x M/mijn hele familie komt.
2 Het hanteren van de interim-saldoregeling zal worden voortgezet x H/hierop kunnen aanvragen om financiële steun worden gebaseerd.
3 De Germanen hielden zich vooral bezig met praktische zaken zoals jacht en landbouw x H/het geestelijk leven was van minder belang.
4 In het eerste jaar van hun studie besteden studenten slechts weinig contacturen, zo bleek uit het onderzoeksrapport dat in december van vorig jaar verscheen x L/letterenstudenten studeren gemiddeld tussen de 20 en 25 uur per week.
Antwoord
1 In 1 is een punt beter te verdedigen dan een puntkomma. De tweede mededeling sluit wel nauw aan bij de eerste, maar de eerste mededeling is afgerond.
3 In deze zin geeft het woord hierop wel een hechte band met het voorafgaande, maar bij hardop lezen lijkt de rust meer op die bij een punt; daarom verdient hier de punt de voorkeur.
3 In 3 sluit de tweede zin heel nauw aan bij de eerste; daarom is hier een puntkomma te verkiezen.
4 Hier zou een puntkomma aangeven dat er nog een mededeling komt die nodig is om het deel tot de puntkomma beter te kunnen begrijpen. Maar in dit geval is het deel voor de puntkomma al een afgeronde mededeling. Een punt is daarom beter.
1 In 1 is een punt beter te verdedigen dan een puntkomma. De tweede mededeling sluit wel nauw aan bij de eerste, maar de eerste mededeling is afgerond.
3 In deze zin geeft het woord hierop wel een hechte band met het voorafgaande, maar bij hardop lezen lijkt de rust meer op die bij een punt; daarom verdient hier de punt de voorkeur.
3 In 3 sluit de tweede zin heel nauw aan bij de eerste; daarom is hier een puntkomma te verkiezen.
4 Hier zou een puntkomma aangeven dat er nog een mededeling komt die nodig is om het deel tot de puntkomma beter te kunnen begrijpen. Maar in dit geval is het deel voor de puntkomma al een afgeronde mededeling. Een punt is daarom beter.
Volg Jan Renkema op Twitter
Ach ja, waarom niet, als je ‘hen’ lelijk vindt en niet weet dat het ‘hun’ moet zijn. https://t.co/tGTK96Io10
"Hier om de hoek is een kledingbibliotheek geopend." Straks krijgen we een autobibliotheek voor leaserijders of een… https://t.co/ROo60w6QZZ
"De verwachtingen over de Brexit-top zijn vooraf laag gespannen." Dan denk je toch aan een draad waarover May gaat struikelen.
Controleer wat je zegt
Vroeger was ik een enorme driftkop, en kon het minste of geringste me tot razernij drijven. Tegenwoordig heb ik dit behoorlijk goed onder controle, maar toch maak ik nog best wel eens ruzie. Ik ben namelijk geen groot fan van mensen die zeggen dat iets het geval is, zonder dat ze daar een onderbouwing voor hebben. Ik weet het, geen handige eigenschap in het feitenloze tijdperk, maar wat doe je eraan. Als ik zo'n uitspraak tegenkom, dan reageer ik toch vaak geprikkeld.
