9.3 Puntkomma (2/3)
Puntkomma of punt?
Moet in de volgende zinnen op de open plek (x) een puntkomma of een punt staan?
Vooraf
Het verschil tussen een punt en een puntkomma is heel subtiel. Een punt sluit een mededeling af. Een puntkomma sluit een mededeling 'half' af en geeft aan dat er nog een mededeling komt die nauw samenhangt met de vorige. Als de puntkomma geen leesteken maar een 'gespreksteken' zou zijn, dan bedoelt de spreker te zeggen: “Wacht nog even met reageren of interrumperen tot u mijn volgende opmerking hebt gehoord.”
1 Morgen vier ik feest x M/mijn hele familie komt.
2 Het hanteren van de interim-saldoregeling zal worden voortgezet x H/hierop kunnen aanvragen om financiële steun worden gebaseerd.
3 De Germanen hielden zich vooral bezig met praktische zaken zoals jacht en landbouw x H/het geestelijk leven was van minder belang.
4 In het eerste jaar van hun studie besteden studenten slechts weinig contacturen, zo bleek uit het onderzoeksrapport dat in december van vorig jaar verscheen x L/letterenstudenten studeren gemiddeld tussen de 20 en 25 uur per week.
Vooraf
Het verschil tussen een punt en een puntkomma is heel subtiel. Een punt sluit een mededeling af. Een puntkomma sluit een mededeling 'half' af en geeft aan dat er nog een mededeling komt die nauw samenhangt met de vorige. Als de puntkomma geen leesteken maar een 'gespreksteken' zou zijn, dan bedoelt de spreker te zeggen: “Wacht nog even met reageren of interrumperen tot u mijn volgende opmerking hebt gehoord.”
1 Morgen vier ik feest x M/mijn hele familie komt.
2 Het hanteren van de interim-saldoregeling zal worden voortgezet x H/hierop kunnen aanvragen om financiële steun worden gebaseerd.
3 De Germanen hielden zich vooral bezig met praktische zaken zoals jacht en landbouw x H/het geestelijk leven was van minder belang.
4 In het eerste jaar van hun studie besteden studenten slechts weinig contacturen, zo bleek uit het onderzoeksrapport dat in december van vorig jaar verscheen x L/letterenstudenten studeren gemiddeld tussen de 20 en 25 uur per week.
Antwoord
1 In 1 is een punt beter te verdedigen dan een puntkomma. De tweede mededeling sluit wel nauw aan bij de eerste, maar de eerste mededeling is afgerond.
3 In deze zin geeft het woord hierop wel een hechte band met het voorafgaande, maar bij hardop lezen lijkt de rust meer op die bij een punt; daarom verdient hier de punt de voorkeur.
3 In 3 sluit de tweede zin heel nauw aan bij de eerste; daarom is hier een puntkomma te verkiezen.
4 Hier zou een puntkomma aangeven dat er nog een mededeling komt die nodig is om het deel tot de puntkomma beter te kunnen begrijpen. Maar in dit geval is het deel voor de puntkomma al een afgeronde mededeling. Een punt is daarom beter.
1 In 1 is een punt beter te verdedigen dan een puntkomma. De tweede mededeling sluit wel nauw aan bij de eerste, maar de eerste mededeling is afgerond.
3 In deze zin geeft het woord hierop wel een hechte band met het voorafgaande, maar bij hardop lezen lijkt de rust meer op die bij een punt; daarom verdient hier de punt de voorkeur.
3 In 3 sluit de tweede zin heel nauw aan bij de eerste; daarom is hier een puntkomma te verkiezen.
4 Hier zou een puntkomma aangeven dat er nog een mededeling komt die nodig is om het deel tot de puntkomma beter te kunnen begrijpen. Maar in dit geval is het deel voor de puntkomma al een afgeronde mededeling. Een punt is daarom beter.
Zoektips
In het blok 'Zoeken in de Schrijfwijzer' kun je een zoekterm intypen. Daarna klik je op Enter of op het vergrootglas.
Bij woordgroepen kun je ook zoeken door enkele aanhalingstekens te gebruiken. Bijv.: 'knip en plakwerk'. Je krijgt dan alleen de resultaten van de combinatie van deze woorden te zien, niet van de woorden afzonderlijk, in dit geval: 'knip-en-plakwerk'.
Volg Jan Renkema op Twitter
Zoveel verschillende hersenactiviteiten: nadenken, overdenken, uitdenken, gedenken, enz. Filosofeer mee via https://t.co/qcDh9feLQj
Archaïsch taalgebruik? 'De rust is nabij.' Nee, de sportverslaggever zei het twee minuten voor rust. Dit klinkt ook niet: 'Het is zo rust.'
Mooie 'omkering'. "Wat een volle zaal. Blij dat u allemaal het lenteweer hebt getrotseerd!" Of werd de te lage temperatuur bedoeld?
