7.6.1 Voegwoorden (2/6)
Weglaatbaarheid van voegwoorden
Moeten er in de volgende zinnen woordjes bij of weg?
1 Hebt u nummers van anderen opgegeven, kunnen deze dus op uw rekening bellen.
2 Was enkele decennia geleden het begrip zo belangrijk dat het individu onvoldoende gehoord werd, lijkt een tijd lang het omgekeerde ruimte nodig gehad te hebben.
3 Mijn leven lang zeilenthousiast, spreekt het doorzettingsvermogen van deze jeugdige zeilster mij bijzonder aan.
4 Zij draaide zich om om iets achter haar op te pakken.
5 Baat het niet, dan schaadt het ook niet.
6 Dit moeten lekkere bio-appels zijn (want onbespoten).
1 Hebt u nummers van anderen opgegeven, kunnen deze dus op uw rekening bellen.
2 Was enkele decennia geleden het begrip zo belangrijk dat het individu onvoldoende gehoord werd, lijkt een tijd lang het omgekeerde ruimte nodig gehad te hebben.
3 Mijn leven lang zeilenthousiast, spreekt het doorzettingsvermogen van deze jeugdige zeilster mij bijzonder aan.
4 Zij draaide zich om om iets achter haar op te pakken.
5 Baat het niet, dan schaadt het ook niet.
6 Dit moeten lekkere bio-appels zijn (want onbespoten).
Antwoord
1 Deze zin loopt soepeler met dan na de komma; ook Als aan het begin van de zin, maakt het lezen iets gemakkelijker.
2 De tegenstelling in deze zin is te compact geformuleerd. Beter leesbaar is: Enkele decennia geleden was … maar nu lijkt een tijd lang …
3 Ook hier kan het verband duidelijker: Omdat ik mijn leven lang zeilenthousiast ben gebleven, …
4 Twee keer om direct achter elkaar leest wat hortend. Toch is het tweede om nodig.
5 Het woordje dan doet in eerste instantie vreemd aan; zo lijkt het verband tussen deze zinnen een voorwaarde: als … dan. De uitdrukking luidde oorspronkelijk: Baat het niet, het schaadt ook niet. Het gaat hier om een toegeving: Hoewel het niet baat, schaadt het ook niet. Toch is dan niet fout. Het heeft hier de algemenere betekenis: dan moeten we maar denken. En het bijbehorende als is dan geen zuivere voorwaarde, maar meer een situatiebeschrijving: voor het geval dat.
6 Na want hoort eigenlijk een hele zin: want ze zijn onbespoten. Maar deze formulering klinkt heerlijk kort.
1 Deze zin loopt soepeler met dan na de komma; ook Als aan het begin van de zin, maakt het lezen iets gemakkelijker.
2 De tegenstelling in deze zin is te compact geformuleerd. Beter leesbaar is: Enkele decennia geleden was … maar nu lijkt een tijd lang …
3 Ook hier kan het verband duidelijker: Omdat ik mijn leven lang zeilenthousiast ben gebleven, …
4 Twee keer om direct achter elkaar leest wat hortend. Toch is het tweede om nodig.
5 Het woordje dan doet in eerste instantie vreemd aan; zo lijkt het verband tussen deze zinnen een voorwaarde: als … dan. De uitdrukking luidde oorspronkelijk: Baat het niet, het schaadt ook niet. Het gaat hier om een toegeving: Hoewel het niet baat, schaadt het ook niet. Toch is dan niet fout. Het heeft hier de algemenere betekenis: dan moeten we maar denken. En het bijbehorende als is dan geen zuivere voorwaarde, maar meer een situatiebeschrijving: voor het geval dat.
6 Na want hoort eigenlijk een hele zin: want ze zijn onbespoten. Maar deze formulering klinkt heerlijk kort.
Zoektips
In het blok 'Zoeken in de Schrijfwijzer' kun je een zoekterm intypen. Daarna klik je op Enter of op het vergrootglas.
Bij woordgroepen kun je ook zoeken door enkele aanhalingstekens te gebruiken. Bijv.: 'knip en plakwerk'. Je krijgt dan alleen de resultaten van de combinatie van deze woorden te zien, niet van de woorden afzonderlijk, in dit geval: 'knip-en-plakwerk'.
Volg Jan Renkema op Twitter
Zoveel verschillende hersenactiviteiten: nadenken, overdenken, uitdenken, gedenken, enz. Filosofeer mee via https://t.co/qcDh9feLQj
Archaïsch taalgebruik? 'De rust is nabij.' Nee, de sportverslaggever zei het twee minuten voor rust. Dit klinkt ook niet: 'Het is zo rust.'
Mooie 'omkering'. "Wat een volle zaal. Blij dat u allemaal het lenteweer hebt getrotseerd!" Of werd de te lage temperatuur bedoeld?
