7.6.1 Voegwoorden (2/6)
Weglaatbaarheid van voegwoorden
Moeten er in de volgende zinnen woordjes bij of weg?
1 Hebt u nummers van anderen opgegeven, kunnen deze dus op uw rekening bellen.
2 Was enkele decennia geleden het begrip zo belangrijk dat het individu onvoldoende gehoord werd, lijkt een tijd lang het omgekeerde ruimte nodig gehad te hebben.
3 Mijn leven lang zeilenthousiast, spreekt het doorzettingsvermogen van deze jeugdige zeilster mij bijzonder aan.
4 Zij draaide zich om om iets achter haar op te pakken.
5 Baat het niet, dan schaadt het ook niet.
6 Dit moeten lekkere bio-appels zijn (want onbespoten).
1 Hebt u nummers van anderen opgegeven, kunnen deze dus op uw rekening bellen.
2 Was enkele decennia geleden het begrip zo belangrijk dat het individu onvoldoende gehoord werd, lijkt een tijd lang het omgekeerde ruimte nodig gehad te hebben.
3 Mijn leven lang zeilenthousiast, spreekt het doorzettingsvermogen van deze jeugdige zeilster mij bijzonder aan.
4 Zij draaide zich om om iets achter haar op te pakken.
5 Baat het niet, dan schaadt het ook niet.
6 Dit moeten lekkere bio-appels zijn (want onbespoten).
Antwoord
1 Deze zin loopt soepeler met dan na de komma; ook Als aan het begin van de zin, maakt het lezen iets gemakkelijker.
2 De tegenstelling in deze zin is te compact geformuleerd. Beter leesbaar is: Enkele decennia geleden was … maar nu lijkt een tijd lang …
3 Ook hier kan het verband duidelijker: Omdat ik mijn leven lang zeilenthousiast ben gebleven, …
4 Twee keer om direct achter elkaar leest wat hortend. Toch is het tweede om nodig.
5 Het woordje dan doet in eerste instantie vreemd aan; zo lijkt het verband tussen deze zinnen een voorwaarde: als … dan. De uitdrukking luidde oorspronkelijk: Baat het niet, het schaadt ook niet. Het gaat hier om een toegeving: Hoewel het niet baat, schaadt het ook niet. Toch is dan niet fout. Het heeft hier de algemenere betekenis: dan moeten we maar denken. En het bijbehorende als is dan geen zuivere voorwaarde, maar meer een situatiebeschrijving: voor het geval dat.
6 Na want hoort eigenlijk een hele zin: want ze zijn onbespoten. Maar deze formulering klinkt heerlijk kort.
1 Deze zin loopt soepeler met dan na de komma; ook Als aan het begin van de zin, maakt het lezen iets gemakkelijker.
2 De tegenstelling in deze zin is te compact geformuleerd. Beter leesbaar is: Enkele decennia geleden was … maar nu lijkt een tijd lang …
3 Ook hier kan het verband duidelijker: Omdat ik mijn leven lang zeilenthousiast ben gebleven, …
4 Twee keer om direct achter elkaar leest wat hortend. Toch is het tweede om nodig.
5 Het woordje dan doet in eerste instantie vreemd aan; zo lijkt het verband tussen deze zinnen een voorwaarde: als … dan. De uitdrukking luidde oorspronkelijk: Baat het niet, het schaadt ook niet. Het gaat hier om een toegeving: Hoewel het niet baat, schaadt het ook niet. Toch is dan niet fout. Het heeft hier de algemenere betekenis: dan moeten we maar denken. En het bijbehorende als is dan geen zuivere voorwaarde, maar meer een situatiebeschrijving: voor het geval dat.
6 Na want hoort eigenlijk een hele zin: want ze zijn onbespoten. Maar deze formulering klinkt heerlijk kort.
Volg Jan Renkema op Twitter

En gisteren zei je nog dat je meeging! - Is dat zo? Ik weet het niet meer. Ik denk dat ik toen aan de zijtafel zat.

Mijn dag begint dubbel goed. Twee woorden ontdekt waarvan ik het bestaan niet kende: 'protuberantie' (zonnevlam, ui… https://t.co/ueXXfFNlad

#dividendmemos In de VS hebben ze 'alternatieve feiten', maar wij kennen de 'verbreding van feitelijkheden'!
Column

Ontdekkingsreis
Mijn lieve kleine neefje is zo klein niet meer. Een paar weken geleden werd hij zeven jaar en dat maakt hem al een echte kerel. Petje achterstevoren op zijn hoofd, nieuwe rugzak op zijn rug – zelfs op mijn bescheiden leeftijd werd ik daar een tikje nostalgisch van. Maar hoewel je aan de ene kant zou willen dat ze altijd klein blijven, moet ik eerlijk toegeven dat ik het prachtig vind om te zien hoe ze de wereld steeds meer ontdekken. En nu Siebe ook het lezen en schrijven in no-time onder de knie begint te krijgen, kan de taalfanaat in mij haar hartje ophalen.