7.3.2 Voornaamwoorden (1/9)
Alles dat of wat
Moet in de volgende zinnen 'dat' of 'wat' staan?
1 Dit citaat is het enige dat/wat ik over hem kon vinden.
2 Dit boek is het enige dat/wat bewaard is gebleven na de brand.
3 Plotseling herinner ik me iets dat/wat nú besproken moet worden.
4 Zijn kwade eigenschappen vallen in het niet bij al het goede dat/wat hij doet.
5 Hij bleef maar naar me kijken, dat/wat ik natuurlijk helemaal niet prettig vond.
1 Dit citaat is het enige dat/wat ik over hem kon vinden.
2 Dit boek is het enige dat/wat bewaard is gebleven na de brand.
3 Plotseling herinner ik me iets dat/wat nú besproken moet worden.
4 Zijn kwade eigenschappen vallen in het niet bij al het goede dat/wat hij doet.
5 Hij bleef maar naar me kijken, dat/wat ik natuurlijk helemaal niet prettig vond.
Antwoord
1 Hier geeft dat of wat een klein betekenisverschil. Bij dat gaat het alleen om citaten. Er is misschien nog wel iets anders gevonden, een foto bijvoorbeeld. Bij wat is over de persoon niets meer bekend, behalve dit ene citaat.
2 Ook hier geef dat of wat een klein betekenisverschil. Bij dat gaat het alleen over de boeken die verbrand zijn; één daarvan is bewaard. Bij wat gaat het eerder over de hele inboedel, waaruit slecht één boek bewaard is gebleven.
3 In deze zin heeft iets een heel precieze betekenis. Daarom is dat beter.
4 Na woorden als het goede, het minste wordt wat gebruikt.
5 Wat wordt gebruikt bij een verwijzing naar een hele zin.
1 Hier geeft dat of wat een klein betekenisverschil. Bij dat gaat het alleen om citaten. Er is misschien nog wel iets anders gevonden, een foto bijvoorbeeld. Bij wat is over de persoon niets meer bekend, behalve dit ene citaat.
2 Ook hier geef dat of wat een klein betekenisverschil. Bij dat gaat het alleen over de boeken die verbrand zijn; één daarvan is bewaard. Bij wat gaat het eerder over de hele inboedel, waaruit slecht één boek bewaard is gebleven.
3 In deze zin heeft iets een heel precieze betekenis. Daarom is dat beter.
4 Na woorden als het goede, het minste wordt wat gebruikt.
5 Wat wordt gebruikt bij een verwijzing naar een hele zin.
Volg Jan Renkema op Twitter
Wanneer denkt u met schaamte aan iets terug, en wanneer met gêne? Zie https://t.co/dk3eZ38X0v
Zou de helft van de Nederlanders ‘alcoholvrij’ zien als een achterkamertjeszonde? https://t.co/cMvv7Azels
"Bij nog een boek doen wij u verzending cadeau." Ik krijg het dus gratis! - Nee joh, dan had er 'uw' gestaan.
Column
Ontdekkingsreis
Mijn lieve kleine neefje is zo klein niet meer. Een paar weken geleden werd hij zeven jaar en dat maakt hem al een echte kerel. Petje achterstevoren op zijn hoofd, nieuwe rugzak op zijn rug – zelfs op mijn bescheiden leeftijd werd ik daar een tikje nostalgisch van. Maar hoewel je aan de ene kant zou willen dat ze altijd klein blijven, moet ik eerlijk toegeven dat ik het prachtig vind om te zien hoe ze de wereld steeds meer ontdekken. En nu Siebe ook het lezen en schrijven in no-time onder de knie begint te krijgen, kan de taalfanaat in mij haar hartje ophalen.
