7.3.2 Voornaamwoorden (1/9)
Alles dat of wat
Moet in de volgende zinnen 'dat' of 'wat' staan?
1 Dit citaat is het enige dat/wat ik over hem kon vinden.
2 Dit boek is het enige dat/wat bewaard is gebleven na de brand.
3 Plotseling herinner ik me iets dat/wat nú besproken moet worden.
4 Zijn kwade eigenschappen vallen in het niet bij al het goede dat/wat hij doet.
5 Hij bleef maar naar me kijken, dat/wat ik natuurlijk helemaal niet prettig vond.
1 Dit citaat is het enige dat/wat ik over hem kon vinden.
2 Dit boek is het enige dat/wat bewaard is gebleven na de brand.
3 Plotseling herinner ik me iets dat/wat nú besproken moet worden.
4 Zijn kwade eigenschappen vallen in het niet bij al het goede dat/wat hij doet.
5 Hij bleef maar naar me kijken, dat/wat ik natuurlijk helemaal niet prettig vond.
Antwoord
1 Hier geeft dat of wat een klein betekenisverschil. Bij dat gaat het alleen om citaten. Er is misschien nog wel iets anders gevonden, een foto bijvoorbeeld. Bij wat is over de persoon niets meer bekend, behalve dit ene citaat.
2 Ook hier geef dat of wat een klein betekenisverschil. Bij dat gaat het alleen over de boeken die verbrand zijn; één daarvan is bewaard. Bij wat gaat het eerder over de hele inboedel, waaruit slecht één boek bewaard is gebleven.
3 In deze zin heeft iets een heel precieze betekenis. Daarom is dat beter.
4 Na woorden als het goede, het minste wordt wat gebruikt.
5 Wat wordt gebruikt bij een verwijzing naar een hele zin.
1 Hier geeft dat of wat een klein betekenisverschil. Bij dat gaat het alleen om citaten. Er is misschien nog wel iets anders gevonden, een foto bijvoorbeeld. Bij wat is over de persoon niets meer bekend, behalve dit ene citaat.
2 Ook hier geef dat of wat een klein betekenisverschil. Bij dat gaat het alleen over de boeken die verbrand zijn; één daarvan is bewaard. Bij wat gaat het eerder over de hele inboedel, waaruit slecht één boek bewaard is gebleven.
3 In deze zin heeft iets een heel precieze betekenis. Daarom is dat beter.
4 Na woorden als het goede, het minste wordt wat gebruikt.
5 Wat wordt gebruikt bij een verwijzing naar een hele zin.
Volg Jan Renkema op Twitter
"De verwachtingen over de Brexit-top zijn vooraf laag gespannen." Dan denk je toch aan een draad waarover May gaat struikelen.
Inmiddels een serie Nultaal gestart. Voor ieder die in niets iets ziet. Zie https://t.co/cTSPSSBt0b
@Au3V Ik begin nu aan dat ‘proces’.
Controleer wat je zegt
Vroeger was ik een enorme driftkop, en kon het minste of geringste me tot razernij drijven. Tegenwoordig heb ik dit behoorlijk goed onder controle, maar toch maak ik nog best wel eens ruzie. Ik ben namelijk geen groot fan van mensen die zeggen dat iets het geval is, zonder dat ze daar een onderbouwing voor hebben. Ik weet het, geen handige eigenschap in het feitenloze tijdperk, maar wat doe je eraan. Als ik zo'n uitspraak tegenkom, dan reageer ik toch vaak geprikkeld.
