7.3.2 Voornaamwoorden (1/9)
Alles dat of wat
Moet in de volgende zinnen 'dat' of 'wat' staan?
1 Dit citaat is het enige dat/wat ik over hem kon vinden.
2 Dit boek is het enige dat/wat bewaard is gebleven na de brand.
3 Plotseling herinner ik me iets dat/wat nú besproken moet worden.
4 Zijn kwade eigenschappen vallen in het niet bij al het goede dat/wat hij doet.
5 Hij bleef maar naar me kijken, dat/wat ik natuurlijk helemaal niet prettig vond.
1 Dit citaat is het enige dat/wat ik over hem kon vinden.
2 Dit boek is het enige dat/wat bewaard is gebleven na de brand.
3 Plotseling herinner ik me iets dat/wat nú besproken moet worden.
4 Zijn kwade eigenschappen vallen in het niet bij al het goede dat/wat hij doet.
5 Hij bleef maar naar me kijken, dat/wat ik natuurlijk helemaal niet prettig vond.
Antwoord
1 Hier geeft dat of wat een klein betekenisverschil. Bij dat gaat het alleen om citaten. Er is misschien nog wel iets anders gevonden, een foto bijvoorbeeld. Bij wat is over de persoon niets meer bekend, behalve dit ene citaat.
2 Ook hier geef dat of wat een klein betekenisverschil. Bij dat gaat het alleen over de boeken die verbrand zijn; één daarvan is bewaard. Bij wat gaat het eerder over de hele inboedel, waaruit slecht één boek bewaard is gebleven.
3 In deze zin heeft iets een heel precieze betekenis. Daarom is dat beter.
4 Na woorden als het goede, het minste wordt wat gebruikt.
5 Wat wordt gebruikt bij een verwijzing naar een hele zin.
1 Hier geeft dat of wat een klein betekenisverschil. Bij dat gaat het alleen om citaten. Er is misschien nog wel iets anders gevonden, een foto bijvoorbeeld. Bij wat is over de persoon niets meer bekend, behalve dit ene citaat.
2 Ook hier geef dat of wat een klein betekenisverschil. Bij dat gaat het alleen over de boeken die verbrand zijn; één daarvan is bewaard. Bij wat gaat het eerder over de hele inboedel, waaruit slecht één boek bewaard is gebleven.
3 In deze zin heeft iets een heel precieze betekenis. Daarom is dat beter.
4 Na woorden als het goede, het minste wordt wat gebruikt.
5 Wat wordt gebruikt bij een verwijzing naar een hele zin.
Volg Jan Renkema op Twitter
"Vanwege een technische storing bij onze leverancier kan het voorkomen dat u bij ons meer misgrijpt dan u gewend be… https://t.co/acgJ1G39mr
Meneer, u bent zo ruw in uw taalgebruik. Kunt u hetzelfde anders zeggen? - Nee xxx, als ik hetzelfde anders zeg, zeg ik iets anders!
‘Opa, heb jij oude kranden?’ Helemaal volgens de regels! Één tant, twee tanden.
Afrikaans is nie Nederlands nie!
In mei gingen mijn man en ik op vroege zomervakantie naar Zuid-Afrika. Een ander continent en zo’n 13.000 kilometer verwijderd van Nederland, maar toch een feest der herkenning. De mensen om ons heen en op de radio zijn redelijk te volgen in hun moedertaal, en borden op straat lijken rechtstreeks geïmporteerd te zijn vanuit ons kikkerlandje. Een tikkeltje versimpeld, dat dan wel. Maar overduidelijk familie!
