6.3.2 Zinsbouw (2/3)
Meer of minder fout
Welke zinnen zijn meer of minder fout door functieverschil in de samentrekking?
1 Wat is dubbelop en moet ik weglaten?
2 De verdachte is buiten bewustzijn en nog niet overgebracht naar de gevangenis.
3 Het appartement was te klein en heb ik geweigerd.
4 De daders zijn bekend en inmiddels al verhoord.
5 Ik ben een paar dagen weg en donderdag weer op kantoor.
1 Wat is dubbelop en moet ik weglaten?
2 De verdachte is buiten bewustzijn en nog niet overgebracht naar de gevangenis.
3 Het appartement was te klein en heb ik geweigerd.
4 De daders zijn bekend en inmiddels al verhoord.
5 Ik ben een paar dagen weg en donderdag weer op kantoor.
Antwoord
1 Wat is onderwerp bij is dubbelop, maar na en fungeert het als lijdend voorwerp.
2 Is heeft hier verschillende functies: het is én koppelwerkwoord in het naamwoordelijk gezegde is buiten bewustzijn, én hulpwerkwoord van de lijdende vorm in is ondervraagd. Omdat het verschil in functie heel klein is, wordt deze samentrekking als minder fout gezien.
3 In deze zin zit een soortgelijke fout als in 1: appartement is onderwerp bij was en lijdend voorwerp bij heb ik.
4 Dit is dezelfde fout als in 2: zijn als koppelwerkwoord en hulpwerkwoord van de lijdende vorm.
5 Deze zin is goed: ben is in beide gevallen een koppelwerkwoord. Wel vinden sommigen de zin met ook ben na en iets prettiger lezen.
1 Wat is onderwerp bij is dubbelop, maar na en fungeert het als lijdend voorwerp.
2 Is heeft hier verschillende functies: het is én koppelwerkwoord in het naamwoordelijk gezegde is buiten bewustzijn, én hulpwerkwoord van de lijdende vorm in is ondervraagd. Omdat het verschil in functie heel klein is, wordt deze samentrekking als minder fout gezien.
3 In deze zin zit een soortgelijke fout als in 1: appartement is onderwerp bij was en lijdend voorwerp bij heb ik.
4 Dit is dezelfde fout als in 2: zijn als koppelwerkwoord en hulpwerkwoord van de lijdende vorm.
5 Deze zin is goed: ben is in beide gevallen een koppelwerkwoord. Wel vinden sommigen de zin met ook ben na en iets prettiger lezen.
Zoektips
In het blok 'Zoeken in de Schrijfwijzer' kun je een zoekterm intypen. Daarna klik je op Enter of op het vergrootglas.
Bij woordgroepen kun je ook zoeken door enkele aanhalingstekens te gebruiken. Bijv.: 'knip en plakwerk'. Je krijgt dan alleen de resultaten van de combinatie van deze woorden te zien, niet van de woorden afzonderlijk, in dit geval: 'knip-en-plakwerk'.
Volg Jan Renkema op Twitter
U hebt alleen nog dit toonzaalexemplaar? Dan krijg ik zeker korting? - Neem meneer, dat doen we niet met showroom sets.
Zoveel verschillende hersenactiviteiten: nadenken, overdenken, uitdenken, gedenken, enz. Filosofeer mee via https://t.co/qcDh9feLQj
Archaïsch taalgebruik? 'De rust is nabij.' Nee, de sportverslaggever zei het twee minuten voor rust. Dit klinkt ook niet: 'Het is zo rust.'
