De woorden worden door elkaar gebruikt. Maar er is een betekenisverschil in opmars.
duikboot
boot die onder water kan varen, boot om mee te duiken
- Voor de Belgische kust is een duikboot gevonden uit de Eerste Wereldoorlog.
- Chinese duikboot doet onderzoek op bijna 11 km diepte.
onderzeeboot
boot die onder water kan varen, onderwatervaartuig van de marine
- De Nederlandse marine heeft te weinig geld om de vier onderzeeboten uit de Walrus-klasse te vervangen.
Twee woorden met dezelfde betekenis ‘boot die onder water kan varen’. Dat roept om een onderscheid. Het woord onderzeeboot is, zo wordt wel gesuggereerd, een germanisme dat we echt niet nodig hebben. De Duitsers hebben ‘Unterseeboot’ of ‘U-boot’. Wij hebben duikboot. Toch komt onderzeeboot heel vaak voor. Is er dan toch geen verschil? Ja, zo wordt gezegd, een duikboot is beter toegerust om ook boven water te varen en duikt alleen onder water als het nodig is. Bij een onderzeeboot is dat precies andersom. Het verschil zou ook te zien zijn aan de stroomlijning van de boten.
Mogelijke betekenisverwarring kan ook verhelderd worden met een ander onderscheid dat steeds vaker wordt gehanteerd. Een duikboot is een onderwatervaartuig gericht op onderzoek van de diepzee. Een onderzeeboot is een onderwatervaartuig van de marine.
En hoe zit het dan met een mogelijk verschil tussen onderzeeboot en onderzeeër? We hebben de toevoeging ‘boot’ niet nodig, omdat het wel duidelijk is dat het hier om een boot gaat. Misschien ook wel daarom komt onderzeeër veel vaker voor dan onderzeeboot. En zeker als er nog een toevoeging bij komt, zoals in nucleaire onderzeeër. Wel wordt onderzeeboot eerder gebruikt door professionals.
De oplettende lezer zal hebben opgemerkt dat in deze uitleg steeds het woord ‘boot’ is gebruikt, en niet het woord ‘schip’. Het verwarpaar ‘boot-schip’ wacht nog op behandeling. Ook moeten dan andere woorden zoals ‘vaartuig’ en ‘jacht’ worden meegenomen in de betekenisverkenning.
